این عکس از مجاهدین مسلح در انقلاب مشروطه، که به وضع فجیعی نوساخته است و از مجموعه تصاویر سایت مطالعات تاریخ معاصر برداشتهام، مورخ را گوشمالی میدهد که تا کجا باید به استیلای دروغ در دانستهها و داشتههای ملی و قومی موجود رسیدگی کند. به آن سفیدپوشی توجه کنیدکه در انتهای سمت چپ عکس، ظاهراً بر جمجمه معممی در ردیف زیر دست خود نشسته و چون جایی برای استقرار پای دوم خود نیافته، پس آن را به همراه نیاورده است!
مورخ با مطالعه دقیق چند عکس متفاوت از تجمع تفنگ به دستانی ظاهراً در زمان انقلاب مشروطه، خود را کاملاً مجاب و موظف میبیند تا اعلام کند کسانی با ارسال مجعولاتی مصور و نامصور، یک دگرگونی ساده و رسمی، در چرخه فوقانی مزدوران را، تبدیل به انقلابی در منطقه کردهاند که گویی راه خود را برای استقرار مشروطیت، از میان مجرایی از خون گشودهاند.
در این عکس نیز قانون جعل را رعایت کردهاند تا حضور جماعت در ماجرای مشروطه را جدی بگیریم. به آن مرد سفیدپوش انتهای سمت چپ نگاه کنید که گویی پوستر نیم تنه مرد دیگری را در فراز سر دارد! و به آن سفیدپوش دیگر میانه عکس، که در نیم دایره برجستگی شکماش، چهار نفر گنجیدهاند. تعیین روابط هندسی در این تصویر که معلوم کند کدام یک نشسته و کدام ایستادهاند، ممکن نیست.
و این هم عکسی با روابط منطقی سطح و حجم از چند تفنگدار با لباس فرم نظامی، که گرچه در قاعده مطلب، دلیلی برای برقراری ارتباط با انقلاب مشروطه ایران ندارند، ولی به عنوان فضاسازی صحیح در چنین اجتماعاتی قابل عرضه است.
ظاهراً این تصویر نمایانگر اجتماعی از مشروطهخواهان در برابر سفارت انگلیس است و هرچند نمیدانیم سفارت انگلیس نمایش داده شده در این عکس، در کجای پایتخت مستقر بوده، اما ردیفی از پرچمهای کاغذی در بالاترین نقطه و نصب چند قالیچه بر دیوار رو به رو، در سمت راست و از همه سرگیجهآورتر نصب یک چهلچراغ و لوستر اشرافی در میان خیابان و ورودیه به مغازه و پیشانی تونل میانی، یا آن وصله پارچهای بر پیشانی دیوار، چندان مسخره است، که موضوع اصلی این تصویر یعنی بیتناسبیهای هندسی آن را بیرنگ میکند.
عکس نورانی بعد را هم گویا از تجمع مردم در برابر سفارت انگلیس گرفتهاند. اگر آن تصویر پیشین قانعتان نکرد که انبوه مردم در قفای انقلاب خود جمع بودهاند، شاید این عکس که شاهکاری در فن رتوش و بازسازی چند تصویر مختلف است، معلوم کند که کارکشتههایی در فن جعل، برای ایجاد انحراف در مقوله تاریخ و فرهنگ و ادب منطقه، از حک خطوطی در مکعب نقش رستم تا اسناد تاریخی معاصر، چه استخوانی خرد کردهاند.
در این جا هرچند از تعداد قالیچهها کاسته شده اما بر لوسترهای اشرافی میان خیابان افزوده و در پشت لوستر بزرگ و میانی یک پارچهنویسی نصب کردهاند، پرچمکهای کاغذی بیشتر شده، با طنابی در بین جماعت که گویی برای اعدام کسی به بلندایی نامعلوم وصل است و فضای فراز سر مردم بر اثر گرد و غبار و نورافشانی بیمبدایی، سفیدی میزند. یک تیم کامل در بازشناسی امور شیادی لازم است تا بتوانند یکی از دهها گره این عکس مسخره را باز کنند.
و این هم یکی دیگر از تصاویر تجمع در مقابل سفارت انگلیس که در قله توان شیادی انقلاب مشروطهسازان قرار میگیرد. شاید کسی بتواند حضور آن بانوی خوش پوش بدون حجاب در منتهیالیه سمت راست و رتوش کاریهای شلختهوار دو سوی عکس را توضیح دهد، کاری که از عهده این مورخ بر نمیآید، جز این که همگان را به تماشای آن دعوت کنم. (برآمدن مردم1 – مقدمه3)